Halfweg de bewogen jaren zeventig …

FREDDY verdrong Eddy 

in het wonderjaar 1976 

Freddy Maertens had, zoals hij eerder deed in àlle jeugdcategorieën, als 21-jarige neoprof in 1973 een overweldigende intrede gemaakt met vooral tweede plaatsen in de Ronde van Vlaanderen en in het wereldkampioenschap. In 1974 bleef de bevestiging uit die er in 1975 wèl kwam. Freddy behaalde in Gent-Wevelgem in een ‘koninklijke’ spurt een bevrijdende overwinning, elf dagen nadat hij in de Amstel Gold Race de enige was die Eddy Merckx kon volgen. Hoewel intrinsiek beduidend sneller werd hij in een rechtstreeks duel kansloos verslagen. Dat was in die mate frustrerend dat Lomme Driessens er tijdens de zomer werd bijgehaald voor een grondige herbronning. Die rendeerde want vijf en halve maand na de Amstel kwamen Merckx en Maertens mekaar ook in Paris-Brussel afgezonderd tegen. Nu haalde Freddy het wel van Eddy, een scharniermoment. Naderhand won hij ook Paris-Tours en werd hij vijfde in zijn eerste Giro di Lombardia.

De declic had zich voltrokken. Na een Spartaanse winter volgens Driessens' harde hand en met Michel Pollentier als dierbare compagnon d’entrainement in de duinen en in andere windvelden stond de kwikzilveren Maertens majestueus op. Onnoemelijke pech hield hem van de zege in een monumentale klassieker. Wel won hij opnieuw Gent-Wevelgem en dit keer wèl de Amstel, waaraan hij in één weekend de Rund um den Henninger Turm Frankfurt en het Kampioenschap van Zürich toevoegde. Een derde eindoverwinning in de Quatre Jours de Dunkerque sloot zijn fabuleuze lente af.

Na een maandje relatieve rust hervatte hij in de Tour de Suisse, waarin hij behalve twee dagzeges en de overwinning op punten ook zevende werd in het tijdklassement, waarmee hij bewees de cols tot op respectabele hoogte aan te kunnen. Hij was helemaal voor zijn debuut in de Tour, waarin hij un vrai chef d’oeuvre neerzette. Hij won de proloog, de eerste massaspurt en de 37 km. tijdrit in Le Touquet, waardoor hij in de gele trui België in- en uitreed. Pas op l’Alpe d’Huez moest hij het sieraad doorgeven aan Lucien Van Impe, maar niet helemaal ten koste van een goed klassement. Hij werd tenslotte achtste op een dik kwartier van Lucien Van Impe maar er zat nòg méér in, zelfs de laagste plaats op het eindpodium. In de rit naar Pau had Freddy kunnen meespringen met de achtervolgers die jacht maakten op de uitgebroken Wladimiro Panizza. Michel Pollentier was hem daarin voor. Freddy won bijna zes minuten later de spurt voor de tiende plaats. In de voorlaatste rit naar Versailles reed hij met Ferdinand Bracke anderhalve minuut voorop tot hij uitschoof. Ook de werelduurrecordhouder werd ingerekend en Freddy behaalde dan maar in de spurt een zevende dagzege. ’s Anderendaags won hij ook de korte matinale tijdrit op de Champs Elysées, waar ’s namiddags zijn recordzege wenkte. De vermetele Gerben Karstens snoepte hem die af zodat Freddy het zegerecord bleef delen met Charles Pélissier (1930) en Eddy Merckx (1970 en 1974).

Die onvolkomenheden waren slechts voetnoten in vergelijking met het gigantische persoonlijk leed dat Freddy in die dagen trof. Pas de zondagavond mocht hij vernemen dat Giovanni (het zevenjarig zoontje van Jean-Pierre) Monseré aan het Sterrebos in Rumbeke nadat hij opgeschept was door een auto het leven had gelaten op zijn van ‘nonkel’ Freddy gekregen fietsje en in een mini replica van de regenboogtrui van zijn eveneens verongelukte papa.

Freddy zette zijn immens verdriet om in adrenaline om op 5 september in het Italiaanse Ostuni (Puglia) wereldkampioen te worden. Hij haalde het in een rechtstreeks duel van zijn medevluchter Francesco Moser. Freddy was niet enkel de kampioen van de wereld van die ene namiddag maar van het hele seizoen. Dat zette hij drie weken later nog wat extra kracht bij door de G.P. des Nations, het officieuze WK tijdrijden, met afgetekende verschillen te winnen. Zijn overwicht in 1976 nam merckxiaanse proporties aan die hij door zwaar tegenzittende omstandigheden en bovenal door een falende entourage niet kon volhouden.